woordenboek

• Abdis overste van een Clarissenklooster
• Aureool gouden krans die wordt getekend om het hoofd van Jezus en de heiligen
• Altaar tafel van de eredienst (de mis), helemaal vooraan in de kerk

B

• Biechtstoel kerkmeubel tegen de wand in de kerk voor het afnemen van de biecht
• Brevier gebedenboek van kloosterlingen

C

• Chrisma zalfolie die bij doop, vormsel, ziekenzalving wordt gebruikt
• Ciborie zilveren of gouden kelk met deksel, om hosties te bewaren
• Clarissen zusters die de Heilige Clara volgen en die ook volgens de regel van Franciscus leven
• Completen laatste gebed voor het avondmaal; kijk ook bij Officie

D

E

F

G

• Gardiaan de overste (de baas) van een minderbroedersklooster, “gardiaan” betekent ook “beschermer”
• Gelofte plechtige belofte wie wilde intreden bij de minderbroeders moest drie geloften afleggen : gehoorzaamheid, kuisheid en armoede
• Graduale het boek waarin de gezangen voor de mis staan

H

• Habijt algemene naam voor de kleding van de kloosterlingen; voor de minderbroeders is dit een pij en een kap

I

• Infirmerie ziekenzaal in kloosters
• Initiaal grote, versierde beginletter in een handschrift of tekst

J

K

• Kansel preekstoel, hokje van waaruit de priester tot de kerkgangers preekt
• Kapittel bijeenkomst waarin kloosterlingen openbaar hun zonden vertellen en een straf krijgen
• Kazuifel bovenste deel van het misgewaad, zonder mouwen en meestal mooi versierd met een kruis, borduursels en gouddraad

L

• Lauden lofgebeden, worden opgezegd ’s nachts om 1u15; kijk ook bij Officie

M

• Martelaar iemand die vervolgd, gemarteld en soms gedood wordt voor zijn geloof
• Metten eerste gebeden van de nieuwe dag, worden ’s nachts om 1u opgezegd; kijk ook bij Officie
• Miniatuur schilderijtje of afbeelding in het klein, als versiering bij een beginletter in een handschrift
• Minderbroeders Franciscus en zijn broeders wilden “de mindere” zijn en werden
  daarom “minderbroeders” genoemd
• Monstrans versierd vaatwerk met een ronde opening voor het tonen van de hostie

N

• Nonen voormiddaggebed; kijk ook bij Officie
• Novice iemand die een proefjaar in een klooster doorbrengt

O

• Officie alle gebeden die de broeders op één dag en op vaste uren moeten bidden vormen samen het officie (in volgorde : metten, lauden, priemen, tertsen, sexten, nonen, vespers en completen)

P

• Pandgang overdekte gang die om de binnenhof van het klooster loopt, het hart van de kloostergebouwen
• Pij eenvoudig kleed van grove wollen stof gedragen door een kloosterling
• Priemen ochtendgebed; kijk ook bij Officie

R

• Reliek ook genoemd : relikwie, overblijfsel van een heilige, dat vereerd wordt

S

• Sacristie kamer bij de kerk waarin alles bewaard wordt wat nodig is voor de mis
• Sexten voormiddaggebed; kijk ook bij Officie
• Stigmata wondtekens van Jezus, in de handen, voeten en in de zij; Franciscus van Assisi had deze ook

T

• Tertsen ochtendgebed; kijk ook bij Officie
• Tonsuur geschoren kruin van priesters of kloosterlingen

U

V

• Vespers avondgebed; kijk ook bij Officie

W

• Wijwater water dat door de priester is gezegend en waarmee gelovigen zich besprenkelen bij het binnenkomen van een kerk

Z